ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ - ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑ ΤΑΙΝΙΑ

Από τον κινηματογραφικό playboy –όπως αυτοαποκαλείται-, Roman Polanski, και με βάση τη νουβέλα του Gérard Brach (Lunes de fiel), το Bitter Moon δεν ανήκει ούτε στις γνωστές, ούτε στις επιτυχημένες ταινίες του Polanski. Το ντεμπούτο της ταινίας το 1992 συνοδεύτηκε από μέτριες κριτικές και χαμηλά έσοδα, ενώ κυρίως τονίστηκε η προβολή του τότε άγνωστου Hugh Grant.

Λίγο πριν αρχίσει να τραυλίζει χαριτωμένα και να πέφτει αδέξια πάνω σε γυναίκες δίνοντας μια απολαυστική φιγούρα που έμελλε να γίνει πασίγνωστη για το στυλ της, ο Hugh Grant (Nigel) κρατά τον ρόλο του ψυχρού Άγγλου, του οποίου η περιέργεια τον οδηγεί στην ακρόαση μιας διεστραμμένης, παρ όλα αυτά σαγηνευτικής ιστορίας ενός αταίριαστου ζευγαριού που υποδύονται οι Peter Coyote (Oscar) και Emanuelle Seigner (Mimi). Το cast συμπληρώνει η Kristine Scott Thomas (Fiona) ως η γυναίκα του Hugh Grant. Το ερωτικό θρίλερ του Polanski λαμβάνει χώρα σε ένα κρουαζιερόπλοιο, όπου οι Grant και Thomas βρίσκονται για να αναθερμάνουν τη σχέση τους, ενώ οι Coyote και Seigner έχοντας καταλήξει εκεί μετά από πολυτάραχη ζωή. 

Το κύριο νήμα της ιστορίας διακόπτεται από εκτενή flashback στα οποία εξιστορείται από τον Oscar στον Nigel το πώς γνωρίστηκε με την Mimi και πως εξελίχθηκε η ιστορία τους. Πρόκειται για μια ιστορία όχι απλώς σεξουαλικής απελευθέρωσης, ούτε σεξουαλικής διαστροφής, αλλά σεξουαλικού αταβισμού. Η ωμότητα και γλαφυρότητα των περιγραφών του Oscar εγκλωβίζουν τον Nigel, ο οποίος, αν και αηδιασμένος και σοκαρισμένος, αδυνατεί να απομακρυνθεί, εν μέρει λόγω της έλξης του προς την Mimi. Οι περιγραφές που ξεπερνούν την φαντασία των Άρλεκιν δημιουργούν στην αρχή ένα κλίμα ζήλιας (από την πλευρά του θεατή, όχι του Nigel) για το ζευγάρι, που καθώς φαίνεται ανακάλυψε την απόλυτη ευχαρίστηση, το μυστικό της ευτυχίας. Κι όμως η ηδονοπροσανατολισμένη σχέση που λάγνα τριβελίζει το μυαλό του θεατή πρόκειται να μεταβληθεί σε έναν συναισθηματικό εφιάλτη. 

Μέχρι ενός σημείου δεν θα ‘λεγε κανείς ότι η ταινία διαφέρει από το κλασσικό love story. Η απότομη μεταστροφή έρχεται να αποδείξει ότι ο Polanski παίρνει την πάστα των απλών ανθρώπων και τη μεταβάλει σε ένα δράμα μαύρου χιούμορ, εκδίκησης, νέμεσης και ειρωνείας. Ο σκηνοθέτης που συγκρίνεται με τον Hitchcock, ο δημιουργός των The Tenant και Knife in the water προσθέτει την καθοριστική πινελιά. Τίποτα καλό δεν κρατάει πολύ είναι το μότο που θα κυριαρχήσει εφεξής. Όταν η σεξουαλική δίψα σιγάσει, η σχέση των Oscar και Mimi θα καταρρεύσει οδηγώντας πρώτα (και προσέξτε το «πρώτα») την γυναίκα σε μια ζώσα κόλαση και ταυτόχρονη προσωπική εξαθλίωση.

Ο μισανθρωπισμός του Polanski μεταδίδεται στο ακέραιο στον θεατή, καθώς αυτός μαρτυρά την σκληρότητα που αποπνέει το αρσενικό υπό την επήρεια της ψευδαίσθησης της εξουσίας. Το ύστατο δράμα και η στιγμή της αριστοτελικής περιπέτειας θα έρθει με την εκφραστική σκηνή της εγκατάλειψης της Mimi στο αεροπλάνο, ενώ αυτή περιμένει να ταξιδέψει με τον Oscar.
Το δεύτερο χτύπημα θα έρθει ως απόδοση κατακλυσμιαίας δικαιοσύνης, αδιάκριτης δικαιοσύνης, ισοπεδωτικής δικαιοσύνης. Ο θύτης γίνεται θύμα, ο Oscar θα βρεθεί στο έλεος της Mimi η οποία θα παίξει τον ρόλο της νοσοκόμας του μετά από ένα γι αυτόν καθηλωτικό ατύχημα. Και θα φροντίσει βέβαια να του επιστρέψει την «αγάπη» του. Στον πάτο της πυραμίδας βρίσκεται τώρα ο Oscar σε μια ιστορία που οδηγείται σιγά σιγά προς το τέλος της κάθαρσης. 

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξιστόρησης στο Nigel της ιστορίας η σχέση του τελευταίου με την γυναίκα του φθίνει. Και φθίνει τόσο που να θεωρήσει κανείς ότι η καταραμένη και διαβρωτική σχέση του Oscar επηρεάζει και όσους έρχονται σε επαφή μαζί της. Ή μήπως είναι θέμα ανθρώπινης (αυτό)καταστροφικής φύσης; Η ταινία δεν έχει happy end και καλά κάνει. Η διδακτική (όχι –υποθέτω- στις προθέσεις του σκηνοθέτη) αρνητική συναισθηματική φόρτιση που μεταγγίζεται στους θεατές θα ακρωτηριαζόταν με ένα ευχάριστο τέλος. Είναι προτιμότερος ο πόνος παρά η φυγοπονία.